Монгол хэл агуу баян гэж билгүүн номч Ринчен гуай тэргүүтүүд бахархана. Монгол хэл даанч хомсхон үгтэй гэж доктор С.Лочин тэргүүтүүд толгой сэгсэрнэ. Нэг хэсэг нь аль талд орохоо эс мэдэн зайнаас ажисхийнэ. Ингэхэд эх хэл маань хэр баян бэ? Цагийн хувьсалд хэр автамхай вэ? Орчуулга хийхэд юуг түлхүү анхаарах вэ? Энэ мэтийн асуулт бодолд эргэлдэх нь олонтаа. Дээр нь "Залуу орчуулагчид өгөх зөвлөгөө-1,2"-ыг уншсан танихгүй танилууд маань орчуулга хийхэд хүндрэлтэй асуудлуудаар санал солилцох сонирхол ихтэй байгаа нь анзаарагдсан тул өөрийн бодлоо өгүүлэх минь.
Аливаа нэгэн хэлнээс нөгөө рүү орчуулга хийнэ гэдэг эн тэргүүнд тухайн буулгаж байгаа хэлээрээ илүү сайн сэтгэнэ гэсэн үг юм шиг байгаа юм. Монгол хэл рүү буулгалаа гэхэд энэ өгүүлбэрийг монгол хүн ингэж хэлж, ингэж хүлээж авна даа гэдгийг хамгийн түрүүнд бодож чадвал орчуулга сайн болно. Түүнээс биш нөгөө хэл дээрээ сэтгэх юм бол монгол үгтэй, гадаад галбиртай эрлийз бүтээл төрнө.
Хэл болгон өөр өөрийн гэсэн логиктой, тэр нь өөр хэлнийхтэй тохирохдоо тохирч, зөрөхдөө зөрдөг. Энэ зөрөөг хэр сайн номхотгож чадаж буйгаар нь орчуулагчийн чадлыг хэмжиж болно.
Зохиолч хүн сэтгэлд буусан бодлоо өөрийн дураар найруулан буулгаж болдог бол орчуулагчид тийм эрх байхгүй. Тэд бусдын бүтээсэн суварганы хэлбэр дүрсийг өөрчлөх эрхгүй. Чанар чансаа, өнгө будгийг нь муутгах эрхгүй. Тухайн хэлэнд байхгүй нэр томъёо, ойлголтыг утга оноон буулгахаас өөр аргагүй. Ийнхүү хязгаарлагдмал орчинд өндөр хариуцлага, хүнд дарамт дор зүтгэдэг амаргүй алба бол орчуулагчийн хөдөлмөр билээ. Үүнийг ойлгож үнэлэхээсээ муулж өөлөх нь их байдаг болохоор чухамдаа орчуулагч гэдэг тамд өөрийгөө сайн дураар тушаагчид байдаг. Тэдний оновчтой оноон буулгасан үг тухайн хэлийг баяжуулан сэлбэдэг. Нутагшин өөриймшдөг. Оновчгүй нь цагийн шалгуураар орхигдон хаягддаг. Анекдот гэдэг үгийг 1980-аад оны дундуур шог үг, шог яриа зэргээр орчуулж байснаа сүүл хавь руу онигоо гэдэг болсныг би тодхон санаж байна. Тэр цагийн нэртэй сэтгүүлч Тогмидын Даваадорж онигоо гэж хэвшүүлэх нь зөв гэж үзээд 1990 онд тийм нэртэй сонин гаргаснаар манай үгийн санд энэ үг зохих байраа нэгэнт эзэлж чадсан юм. Риск гэдэг үгийг 1990-ээд оны тэргүүн хагасаас эрсдэл гэж оноон орчуулсан нь тухайн үедээ жаахан хөндий сонсогддог байсан бол одоо нэгмөсөн өөриймшжээ. Энэ мэтээр шинэ үг үүсгэх нь зүйтэй ч дэлхий нийтээр нэг үгээр нэрлэж хэвшсэн зүйлсийг заавал орчуулах албагүй санагддаг. Түгээмэл бөгөөд тогтвортой нэр томъёо, тухайлбал IT-гийн нэр томъёонуудыг орчуулалгүй хэрэглэх нь аль ч утгаараа зүйтэй байх. Мэргэжлийн нарийн нэр томъёонуудыг орчуулах гэж оролдон орчуулга биш, тайлбар хийчихсэн байх нь олон тохиолддог. Ингэхийн оронд тэр хэвээр нь, зарим тохиолдолд монгол дуудлагаар ашиглаж хэвших нь дээр ч юм шиг.
Ном орчуулан хэвлүүлж буй залуу орчуулагчид өөрийн хэл найруулгадаа итгэхгүй тохиолдолд сайн редакторт хандах нь дээр. Редактор гэдэг үүний тулд л байдаг. Тэрээр орчуулагчийг халтирахад нь түшиж, хазайхад нь тулдаг үнэнч туслагч, замч нь. Орчуулгын ертөнцөд хол зам туулъя гэвэл сайн редактортой хамтрах нь хамгийн зөв сонголт, холч бодлого буюу.
11 comments:
Уншууртай сайхан блог хөтөлж байгаа танд баярлалаа.
IT ийн нэр томъёоны тухайд хувийн бодлоо хэлэхэд бүх үг хэллэгийг орчуулах гэж оролдох нь мэдээж хэрэггүй зүйл. Харин зарим нэг үгсийг утгыг нь сайн гаргаж, оноож чадвал тухайн хэллэгээ ойлгоход илүү хялбар байх болов уу.
Онигоо, эрсдэл гэх мэт ийм шинэ гэдгийг мэдээгүй юм байна шүү. Саяхан градус-ыг хэм гэж орчуулна гээд л үзэж тараад байсан, одоо бүгд л хэм гэж ярьдаг болсон байна. Тэгэхээр зохиомол үгс хэлэнд нэвтрэхдээ хурдан юм аа.
Блогоор маань зочилсон эрхмүүдэд баярлалаа. Хэл үнэхээр хурдан өөрчлөгддөг. Сүүлийн хагас зуун жилд бид мал аж ахуй, нүүдлийн амьдралтай асар олон үгээ хэрэглэхээ больж, маш олон шинэ үг орж ирлээ шүү дээ. Жишээ нь глобалчлал гэдэг үгийг даяаршил гэж нэрлэж хэвшээд хэдхэн жил болж байна. Дээхэн үед монголчууд баярлалаа гэдэггүй, гялайлаа, талархъя гэхчлэн хэлдэг байсан, уучлаарай гэдэггүй хүлцэл өчье, өршөөл гуйя хэмээдэг байсан гээд яриад байвал сонин юм зөндөө бололтой шүү.
IT-н талаар нийтлэлдээ дурдсанд баярлалаа. Миний бодлоор огт шинээр, зохиомлоор үүсгэсэн үгнээс бусдыг орчуулах боломжтой гэж боддог. Энэ салбарт ажилладаг болоод ч тэрүү, ер нь IT-н нэр томъёог орчуулах зайлшгүй шаардлагатай гэж боддог. Яахав орчуулга муу, эсвэл тухайн үг дэндүү тогтвортой байвал хүмүүс хэрэглэхгүй үлдэнэ л биз. Мөн орчуулга шаардаад байгаа үгсийг хүмүүс сайн дураараа янз янзаар орчуулж байгаагаас энэ талын хэлшил зүгширч өгөхгүй байх шиг санагддаг. Стандарт гаргаад хэвшчихвэл бүгд хэрэглээд эхлэнэ гэж боддог. Өөрөө орчуулга хийж байгаа болохоор тэр юмуу монгол үгээ хэрэглээд ирэхээр сэтгэлд ойрхон буугаад байх болсон.
Баянаа-д
Мэдээллийн технологоор нэлээд юм хийж буй Буянцогтоо өөртэй чинь адил саналтай байна лээ. Тэр бүү хэл тэдний зарим нөхөд нь айти-гийн нэр томъёог орчуулах талаар тодорхой юм хийж байж ч магадгүй. Мэргэжлийн нэр томъёог мэргэжлийн хүн орчуулж хэлний хүнээс зөвлөгөө авбал илүү үр дүнтэй ч байж мэднэ.Ер нь орчуулгуудаа нээлттэй тавиад санал солилцож байгаад аль оновчтой дээр нь тогтсон ч болно шүү дээ
Орчуулгаар оролддог хүмүүсийн хувьд энд нэг сонирхолтой орчуулгууд байх шиг байна. Нэлээд сэтгэж орчуулсан бололтой.
Yadaj ta uuruu comeent gehee bolioch ee. Setgegdel, sanal gechihej bolohgui baigaa um uu.
Minii huvid Medeelliin tehnology-iin (yur ni alivaa mergejil) mergejliin uguudiig bolj ugvul orchuulj, humuust hereglehed ni hevshuulj uguh heregtei gej boddog. Buren tugs orchuulagdaj hevsheegui uguud togtvorgui sanagddag. Jisheelbel 90-eed onoos umnu Alban baiguullagyn bairyg kontor (orchuulj heregleegui) gedeg baigaad odoo angli hel tulhuu hereglegdeh bolsny ulmaas office gej yaritsgaadag boljee. Yag uuntei ijil zunduu uguudiig nerlej bolno. Anh minii huuhed held orood shine uguudtei taniltsaj baihdaa maruujin (bid uursduu tegj yariad zanshchihsan baisan) gedgiig maajuu geed helj chaddaggui bailaa. Harin zairmag-aar ni yarihad ter dor ni uuriin bolgoj avch baisan. Ingeed bodohod "mongol hel bol mongol hundee l zoriulagsan um" gedgiig oilgoson. Mun orchuulagddag ugiig ni medseer baij ilt gadaadaar yarih durtai (ongirdog bololtoi) humuus ch baidag. Ter ni etsest ni yamar ch utgagui zuil boloh tohioldol bii. Manai ajliin egch udriin tsainy tsagaar dandaa lunch-dah uu gedeg baij baigaad, 1 udaa ajil tarah uyest heduulee lunch-dah uu gedeg baigaa.
hmm, ... IT bolon nariin meregjliin ugsiig er ni orchuulah ni bol minii bodloor er ni sanaand buuj uguhgui l baina. Ternii orond harin ter archuulah gej baigaa ugniihee uchir utgiig ni sain gargaval iluu efficient baih bolov uu gej munhag bi bodoj baina zaluusaa. Meregjliin hun helnii hun 2 niilj orchuulbal LOL...
Herev hari ugiig eh hel ruugee orchuulhad 2-3 ug zailshgui shaardagdaj baival ter chigeer n hariar n helsen n sain gej uzej baina.
стихи о бляди волжский бесплатные интим знакомства сайты секс знакомств в колининграде индивидуалки чита знакомства для секса Верхняя Пышма секс знакомства г дубоссары секс знакомства г.мценска секс знакомства шлюхи где секс знакомство в набережных челнах интим знакомство в ростове на дону секс интимные знакомства в твоём ижевск кинель секс знакомства секс знакомства поиск
интим досуг в г ростов на дону
Ступино интим знакомства секс знакомства в городе нижневартовск омские бляди секс знакомства в ижевске без регистрации домодедово проститутки без платные секс знакомства phpbb краснодарские бляди индивидуалки метро пролетарская проститутки нновгорода знакомства в г пыть-ях секс знакомства интим знакомства сайт эро знакомства шлюхи томска проститутки будапешт
секс знакомства без регистрации алматы
Post a Comment