Wednesday, February 04, 2009

Цаг тооны бичиг, лит, хуанли гурвын ялгаа

Түүхч, зохиолч Н.Нагаанбуу абугайн нэгэн шинэ ном гарлаа. "Монголчуудын анх-энх-мөнхийн амин зурхай" нэртэй энэ номыг бичихийн тулд 13 жил түүхийн эх сурвалжуудыг шүүрдсэн гэнэ. Надаар редакторлуулахаар эхээ авчрахад нь нөгөө л хэрүүлийн нэг биз гэж бодсон ч унших тусам баримт нотолгоо, дүгнэлт гаргалгаа нь анхаарал татаж, өөрт буй зарим ном судартай тулгаж үзсэнээр яалтгүй мартагдсан үнэнийг сөхөн гаргаж ирж буйг нь ойлгосон юм. Монгол он цаг тооллын орхигдсон, мартагдсан, манж түвдийн бодлогод шахагдсан олон үнэнийг гаргаж ирснээрээ анхаарал татах бүтээл болсон байна лээ.
Мань хүний хэт хуучинсаг бичлэгээс залхалгүй анхааралтай уншиж, ялангуяа сүүлд нь оруулсан янз бүрийн эрдэмтэн судлаачид монгол он цаг тооллын талаар хэрхэн дүгнэсэн ишлэлүүдийг сонирхох юм бол танд нэгийг хэлэх байх аа.
Ер нь манайхан Чингэсээс өмнө монголчууд байгаагүй юм шиг туйлширдаг, Чингэсийн өмнөх монголчуудын талаар ултай судалдаггүй нь олон юмны учрыг тайлахад чөдөр тушаа болж байна даа. Нагаанбуу ахын энэ бүтээл уг нь шинэ юм биш бөгөөд бид бүгдийн мэддэг эх сурвалжуудад байж л байсан баримт сэлтийг анзаарч түүж, дүгнэж цэгнэж, цогц болгож чадсахаараа л шинэлэг юм. Энэ номыг уншихын цагт нөгөө маргаад байгаа төгсбуянт, ширайн зурхайн андуу эндүү тов тодорхой болно гэдгийг бас хэлье. Төвдийнхийг лит, хятадынхыг хуанли, монголыг нь зурхай гэж ялгаж салган нэрлэж, хэрэглэж ирсэн өвөг ухаанаа бид гээгээд удаж дээ, зайлуул.

4 comments:

N Tsene said...
This comment has been removed by the author.
Unknown said...

Ene zurhaichidiin margaanaas ch zalhaj baina shuu.

Anonymous said...

Sai baina uu, tanii bichsen zarim ichleguudiig suuliin ued l olj unshi baina. ug ni tantai ali ert 90 onii dunduur tanltsaj uulzaj yavsan san, xarin olon jil hariin ornoor yavsaar barag biye biye odoo tanihaa bolison baih daa. Ta herev bolomj baigaad yariltasiig husvel nadtai otka.cn@yahoo.com gesen hayagaar hariltsana uu?
Hundetgesen Otgoo

Anonymous said...

zahuhuh